Bir Şaban Kronolojisi
HAYAL PERDESİ - Gündem 09.04.2017

Bir Şaban Kronolojisi

Şaban denince herkesin aklına şüphesiz Kemal Sunal gelir. Peki, hemen herkesin bildiği bu karakter ilk olarak Kemal Sunal’la mı başladı, daha önceden bir Şaban karakteri var mıydı, eğer varsa bu karakterin mimarı kimdi? Hafızalara kazınan bu karakter ilk hangi filmde nefes almaya başlamıştı? Bu sorulardan yola çıkarak Şaban karakterinin izini sürdüğümüzde kendisiyle Kemal Sunal’dan çok daha önceleri karşılaşıyoruz: Türk sineması için bile erken bir dönem sayılan ellilerin başında Şaban Çingeneler Arasında (1952) filminde.  

Sinemacılar döneminde film endüstrisine dâhil olup film yapmaya başlayanların bir kısmı henüz sinema sanatında yetkin değildi. Bu yüzden sinemaya en yakın sanat dalı olan tiyatrodan beslenmeye çalışıyorlardı. Her ne kadar tiyatrocular devrinin kapandığı düşünülse de filmlerde tiyatro etkisi sürdü. Bu dönemde film yapmaya başlayan Semih Evin de tiyatronun etkisi altında kalanlardandı. Senaryosunu yazdığı ya da yönettiği filmlerde teatral öğelerden faydalandı. 1952’de senaristliğini, yapımcılığını ve yönetmenliğini yaptığı Şaban Çingeneler Arasında bu filmlerden biri. Şaban ismine bir komedi unsuru olarak ilk kez bu filmde rastlarız. Filmde bir çingene kızına aşık olan Şaban’ın başından türlü türlü komik olaylar geçer. Dönemin komedi oyuncularından Orhan Erçin’in canlandırdığı Şaban saf, kandırılmaya müsait, komik bir karakterdir. Aynı zamanda Erçin, kocaman ağzı, şaşkın şaşkın gülüşü, anlamsız bakışları ve çocuksu tavırlarıyla Şaban’a kendinden özellikler katar.
 
Şaban Çingeneler Arasında ile Evin, Şaban karakterinin prototipini oluşturur. Film vizyona girdiği dönemde olumlu tepkiler alır ancak Şaban karakteri üzerinden bir devam filmi uzun süre Evin’in filmografisinde yer almaz. 1973 yılına geldiğimizde ise Şaban İstanbul’da filmi ile Evin, karakteri tekrar senaryolaştırır. Bu kez Şaban’ı usta oyuncu Münir Özkul canlandırır. Bu filmle beraber Şaban, Anadolulu, halkın içinden, saflığıyla herkesi kendine güldüren bir karaktere evrilir. Daha sonraki yıllarda Evin’in filmografisinde başka bir Şaban filmine rastlanmaz. Ancak Ertem Eğilmez Şaban’dan etkilenmiş olacak ki Evin’in oluşturduğu bu karaktere filmlerinde yer verir. Nitekim Hababam Sınıfı (Ertem Eğilmez, 1975) filminde Kemal Sunal’ın ilk kez canlandırdığı Şaban karakteri ile Evin’in filmlerindeki Şaban birbirlerine ikiz kardeş gibi benzer. Karakterin özgünleşmesi ve zamanla farklılaşması Kemal Sunal’ın oyunculuğundaki ustalık ve oynadığı senaryoların yol haritasını değiştirmesiyle gerçekleşir. (Meltem İşler Sevindi)
 
 
(Yazının tamamını Hayal Perdesi’nin 57. sayısında okuyabilirsiniz.)
ARKADAŞINA GÖNDER:
Ad Soyad:
Email Adresiniz:
Arkadaş(lar)ınızın Email Adresi:

birden fazla email adresi yazacaksanız boşluk ile ayırmalısınız.
NOTUNUZ:
Bilim ve Sanat VakfıKüre YayınlarıKlasik Yayınlarıİstanbul Şehir Üniversitesi
Hayal Perdesi © 2010 - hayalperdesi@hayalperdesi.net Yayımlanan malzemenin bütün hakları Hayal Perdesi’ne aittir. Kaynak göstererek alıntılanabilir. Yazıların sorumluluğu yazarlarına, reklamların sorumluluğu ilan sahiplerine aittir..