Hollywood sinemasının önemli bir parçası olan Walt Disney, kurulduğu tarihten itibaren tüketilirliğini korumayı başarmış, küresel yayılımı güçlü bir animasyon şirketidir. Her koşulda daha fazla tüketilmeyi hedefleyen Disney animasyonları çekildikleri her dönem, baskın ideolojinin birer uzantısı olarak düzenlenir. Bu da onlara sinemanın ideolojik işlevlerinin hissedildiği örnekler olarak bakmayı mümkün kılar. Animasyonun “boş zaman” eğlencesi olarak görülmesi ve “masum” bir dünyaya ait olduğu hissini uyandırması da ideolojik işlerliğini kolaylaştırmaktadır.
Masalların Toplumsal Cinsiyet İnşasındaki Rolü
Masallar, Disney’in ilk uzun metraj animasyonu 1937 tarihli Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler’den günümüze kadar başvurduğu metinlerin başında gelir. Disney’in bu eğiliminin temelinde masalların, şirketin küresel yayılım stratejisine hizmet eden metinler olması yatar. Animasyonlarda yaratılan prenses karakterleri de piyasaya sürülen yan ürünler ile Disney’e küresel tüketim pazarında kârlı kapılar açmıştır.
Masal metinleri feminist çalışmalar için hep sorunlu olmuştur. Kay Stone ünlü makalesi “Things Walt Disney Never Told Us”ta Grimm Kardeşlerin kasıtsız, Disney’in ise kasıtlı çabalarıyla şekillenen düşünme biçiminden bahseder. Gizli telkinler ile cinslerin arasını açan, kadını ya pasifize eden ya da cadılaştıran; erkeği kurtarıcı ilan eden bir düşünme şeklidir bu. (Dilara Bostan)
Yazının tamamını Hayal Perdesi’nin 47. sayısında okuyabilirsiniz.