Sinema yıllardır insanı ve insana dair olanı yeniden üretip önümüze sunuyor. Yalnızca sosyal bilimler için bir analiz malzemesi olmak dışında sinema, aynı zamanda teknoloji üretimi ve doğa bilimleri konusunda önemli bir bilgi kaynağı niteliğinde. İnsana özgü diğer tüm parçalar gibi mühendislik de sinemanın söz hakkı olduğu bir saha. Bu saha dâhilinde genelde milli sanayileşme; özelde havacılık ve uçak mühendisliği konusu özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrası filmlerde oldukça popüler.
Ulusların yenilmez bir imaj yaratmak için havacılık alanındaki teknolojik ilerlemelerini sinema sektörü üzerinden dünyaya anlatmak istemeleri anlaşılır bir durum. Beri yandan bu anlatının içeriği, biyografik filmler aracılığıyla kayıt altına alınmış tecrübe kesitleri olarak yorumlandığında sinemanın mühendisliğe dair pek çok şey söylediğini gösteriyor. Üstelik dönemin havacılık filmleri yalnız deneyime dayalı püf noktalarını su yüzüne çıkarmakla kalmıyor, “üretim” mefhumunun felsefi zeminine de dokunuyor. Aynı zamanda üretkenliğin dayandığı temeli ve üretme “itkisinin” kaynağını irdeliyor. 1957 yapımı Atlantik Fatihi (The Spirit of St. Louis, Billy Wilder) bu bağlamda mercek altına alınması gereken önemli biyografik filmlerden biri. Breaking The Sound Barrier (David Lean, 1952) ise olası bir kurguda hayat bulan gerçekçi izlenimlerin anlatıldığı başarılı bir kurmaca. Fakat önemli olan nokta filmlerde karşımıza çıkan “bilim insanı” tarifinin ortak özellikler barındırıyor olması. Hedef doğrultusunda cesur olmak ve deneme-yanılma metodunu uygularken asla pes etmemek bu özelliklerden öne çıkan bazıları. Bununla beraber metinde daha derine inildiğinde “niçin icat etmeye sürekli devam etmeliyiz?” sorusuyla haşır neşir oluyoruz. Filmler, bu soruya verilecek cevabın arayışında seyirciye eşlik ediyor. (Berrak Irmak)
(Yazının tamamını Hayal Perdesi’nin 55. sayısında okuyabilirsiniz.)